Print Friendly

Tïjonïk 2 Jas ub’anik jun k’otoj chi’aj pa tijonik? (¿Cómo se hacen preguntas en la clase?)

Introducción

En esta unidad se presentan varias frases coloquiales que se utilizan en un aula de clases. Si no está trabajando con un instructor hablante de k’iche’, le sugerimos que se las salte por ahora y vuelva a repasarlas después de terminar la lección número 10.

TZIJONIKTexto

Escuche el siguiente diálogo:

WEL: “A Xwan, la aweta’m  le tzij “me’s”?”

XWAN:  “Nutom le tzij, par na weta’m taj a Wel.  Jas karaj kub’ij?”

WEL: “Karaj kub’ij  “gato”.”

WEL: “Jas ub’ixik gato pa k’iche’ a Xwan?”

XWAN: “Xsachan chwe, a Wel.”

KEMCHI’Gramática

FRASES UTILES

K’o jun nuk’otoj chi’aj.
Tengo una pregunta.
La k’o jun k’otoj chi’aj?
¿Alguna pregunta?
La k’o jun na kak’oxomaj taj?
¿Hay algo que no entiendas?
Requested file could not be found (error code 404). Verify the file URL specified in the shortcode.
La k’o na kik’oxomaj taj?
¿Hay algo que no entiendan ustedes?
La k’o tzij na kik’oxomaj taj?
¿Hay alguna palabra que no entiendan (uds)?
Na kink’oxomaj taj jas karaj kub’ij… 
No comprendo qué quiere decir…
Na kink’oxomaj ta jas che…?
No entiendo por qué…
Na kink’oxomaj taj. Jas che kab’e le jun tzij…?

No entiendo. ¿Por qué va/se usa aquí la palabra…?
Xinsachik.
Me equivoqué. / Cometí un error.
Xinsach che le uwokik le tzij.
Cometí un error en la construcción de la palabra.
Xsachan le tzij chwe.
Se me olvidó esa palabra.
Xsachan chwe.
Se me olvidó.
 Na weta’m taj
.
No sé.
Jas ub’ixik ….?

¿Cómo se dice…?
Jas ub’ixik …. pa K’iche’?
¿Cómo se dice … en k’iche’?
Jas karaj kub’ij….?

¿Qué quire decir…?
 Jas upatan le tzij…?
¿Cuál es la función de la palabra…?
La utz we 
kinb’ij….?
¿Puedo decir…?¿Está bien que diga…?
  Nutom le tzij…
He escuchado la palabra…
Na nutom ta le tzij …
No  he escuchado la palabra…